SƠ LƯỢC TIỂU SỬ CỐ NI TRƯỞNG thượng DIỆU hạ HUYỀN
TRÚ TRÌ CHÙA TRUNG THÀNH, HUYỆN TUY PHƯỚC, TỈNH BÌNH ĐỊNH
I. THÂN THẾ
Ni trưởng thế danh Nguyễn Thị Nga, Pháp danh Đồng Nhã, pháp tự Diệu Huyền, pháp hiệu Tịnh Pháp. Sinh ngày 20/02/1939, trong một gia đình thâm tín đạo Phật tại xã Nhơn Lý, thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định.
Thân phụ là cụ ông Nguyễn Phục, thân mẫu là cụ bà Võ Thị Thàn, pháp danh Đồng Ban, gia đình là ngư dân chân chất, thuần tín đạo Phật, gồm ba chị em gái, ni trưởng là cô con út trong nhà. Tuổi thơ không mấy may mắn hạnh phúc, năm chưa tròn ba tuổi thì vô thường đã cướp mất đi người cha yêu thương, mồ côi cha lúc ba chị em còn khờ dại, thân mẫu một mình phải vất vả, bươn chải tảo tần, một nắng hai sương mới đủ miếng cơm manh áo nuôi dưỡng đàn con.
Năm 15 tuổi Ni trưởng quy y vơi Hòa Thượng thượng Thiện hạ Giai chùa Phước Sa, được cho pháp danh là Đồng Nhã.
Sau khi quy y Tam Bảo, Người tham gia sinh hoạt gia đình Phật tử chùa Phước Sa do Hòa Thượng thượng Tâm hạ Đạt Tổ Đình Thiên Bình khai sơn. Với sẵn tâm cầu tiến sư luôn phấn đấu học tập giáo lý và hoàn thành tốt mọi công tác của Đoàn nên được cho đi học và làm ban huynh trưởng gia đình Phật tử chùa Phước Sa.
Chính ngôi chùa này là cái nôi ươm mầm hạt giống Bồ Đề cho Người từ thuở thiếu thời, từ những ngày còn đi học cấp cơ sở phổ thông.
Thâm hiểu giáo lý của Phật đà, Ni trưởng đã nuôi chí xuất trần vào giữa tuổi hoa niên tươi đẹp.
II. XUẤT GIA TU HỌC
Nhân duyên đã chín mùi, năm 19 tuổi, Ni trưởng xin phép thân mẫu cát ái từ thân, đi tìm thầy xuất gia tu học. Đến chùa Long Quang, xã Cát Tường, huyện Phù Cát, xuất gia với Ni trưởng thượng Diệu hạ Hoa.
Năm 1961 – 1963 học phổ thông trường Bồ Đề Đập Đá.
Năm 1962, Ni trưởng thọ Sa Di tại tổ đình Thiên Bình. Năm 1963, ngoài sự học gia giáo từ bổn sư, Ni trưởng còn xin Bổn sư về chùa Thọ Sơn học luật và nghi lễ.
Năm 1966, Người xin phép Bổn sư thu xếp hành trang vào Nha Trang cầu học tại Ni Viện Diệu Quang.
Trong thời gian tu học Người rất tinh tấn và học hỏi, suốt thời gian ngồi ghế nhà trường Sư chưa bao giờ có giấc nghỉ trưa, cũng như không bao giờ đi nghĩ trước chúng.
Ngày 12/07/1968, Sư thọ thức xoa ma na tại Ni viện Diệu Quang, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
Ngày 15/09/1970, Sư thọ Tỳ kheo Ni tại chùa Từ Nghiêm, Sài Gòn.
Tháng 12 năm 1971, nhận chứng chỉ Tu Nghiệp Sư Phạm, giáo viên trường Bồ Đề Vĩnh Thái, Nha Trang.
Từ 1971 – 1974, ngoài giờ học Phật ở Ni viện Diệu Quang, Ni trưởng còn tham gia giảng dạy cho trường Bồ Đề Vĩnh Thái Nha Trang.
Tháng 9/1974 Ni trưởng tốt nghiệp và nhận chứng chỉ Trung Đẳng Chuyên Khoa Phật Học, do hòa thượng Thích Minh Châu làm tổng vụ trưởng, Ni trưởng Thích nữ Đàm Hương làm giám viện.
III. SỰ NGHIỆP TU HỌC
Sau bao năm vân du cầu học, năm 1975 khi nước nhà hoàn toàn độc lập, sự bình yên đã đưa bước chân hoằng pháp của Người về lại cố hương.
Lúc bấy giờ, trụ trì chùa Trung Thành là hòa thượng thượng Giáp hạ Hương, hòa thượng đã tuổi cao sức yếu, không thể gánh vác Phật sự tại ngôi Tam Bảo này, nên Ngài muốn tìm người kế thừa. Nhân duyên đã đến, vừa lúc hai Sư trưởng Diệu Huyền và Diệu Chí về Bình Định ghé thăm, hòa thượng đã ngỏ lời mời và hai Sư đã chấp nhận.
Vào ngày 01/11/1975, hòa thượng mời tín đồ, quý cấp chính quyền địa phương, cùng chư Tăng môn phái đến chứng minh lễ nhập tự với sự giao nhận giữa hòa thượng thượng Giác hạ Hương và hai Ni trưởng.
Chùa Trung Thành vốn tọa lạc trên một bãi sa bồi u tịch, vắng vẻ, ít người lai vãng viếng thăm, nguồn kinh tế tự cung tự cấp, hai ni trưởng phải chịu cực khổ, tự tay mình xe từng cây nhang đi bán khắp các nẻo chợ và canh tác từng thửa ruộng, trồng trọt hoa màu, rau quả để lo cho cái ấm no của chúng điệu và tích lũy xây dựng Tam Bảo.
Trải qua sáu năm trụ trì, Sư trưởng đã tích lũy được một ít tịnh tài, tịnh vật. vào ngày 29/05/1981 ( Tân Dậu), được sự chứng minh của hòa thượng thượng Từ hạ Nhơn, chùa Thọ Sơn; Sư đã khởi công xây dựng hậu tổ, linh đường và đông tây. Phật sự này chóng viên thành là nhờ sự giúp đỡ của chư Tăng, Ni, Phật tử, thiện tín, nhất là hòa thượng thượng Đồng hạ Quán, hòa thượng thượng Đồng hạ Thiện, hòa thượng thượng Giác hạ Ngộ ở Gia Lai, chư tôn đức Tu Viện Nguyên Thiều, Hồ tộc và chính quyền địa phương đã tạo điều kiện thuận lợi.
Năm 1993 tái thiết ngôi Bảo điện, để có chỗ trang nghiêm rộng rãi tu tập lễ bái.
Năm 1997, ni trưởng Thích nữ Diệu Trí ra nhận Tịnh thất Phước Viên, tại thôn Mỹ Điền, thị trấn Tuy Phước do Hòa Thượng thượng Huệ hạ Quang chùa Linh Phong (Ông Núi) giao phó. Ni trưởng cũng chung tay góp sức, vận động tài chánh xây dựng lại hoàn mãn ngôi tịnh thất này.
Tuy chùa tọa lạc nơi thôn dã vắng lặng nhưng dưới sự hướng dẫn của Ni trưởng cũng đã thành lập Gia Đình Phật Tử, sinh hoạt thường xuyên và phát triển mạnh mẽ.
Trong sự nghiệp hoằng pháp lợi sanh, Sư trưởng đã hóa độ khá nhiều đệ tử xuất gia cùng cho đi học tại các trường Trung Cấp, Cao Đẳng, Cao Cấp, Phiên Dịch, Giảng Sư, … một số đã tốt nghiệp ra trường.
Từ năm 2000 trở lại đây, với phương châm “Hoằng pháp vi gia vụ, lợi sanh vi sự nghiệp” theo sự thỉnh cầu của các tự viện, tùy theo cơ duyên của mỗi vị mà Ni trưởng đã cho phép Ni chúng ra trụ trì các tự viện trong và ngoài tỉnh.
Ngoài những Phật sự xây dựng Tam Bảo và giáo hội, Ni trưởng còn tham gia các công tác xã hội ở địa phương.
Tại tỉnh nhà các Giới Đàn Phước Huệ năm 1994, Giới Đàn Chánh Nhơn năm 2000, Giới đàn Huệ Chiếu năm 2004, Giới đàn Giác Tánh năm 2009, giới đàn Kế Châu năm 2013, Ni trưởng đều được mời vào hàng thất chứng sư và làm phó giám khảo.
Năm 2000 – 2004 Ni trưởng được suy cử làm quản chúng Ni khóa III trường Trung cấp Phật học Bình Định Tu Viện Nguyên Thiều và dạy Luật cho Ni sinh.
Năm 2004 – 2009 tham gia Hội liên hiệp Phụ Nữ huyện Tuy Phước.
Nhiệm kỳ 2007 – 2012 và 2012 – 2017 Ni trưởng được suy cử làm Giám Luật Phân Ban Ni Giới tỉnh Bình Định và làm thủ quỹ của Ban Trị Sự Phật Giáo huyện Tuy Phước.
Năm 2011 Ni trưởng khởi công đại trùng tu Tổ Đường, và Đại hùng Bảo điện.
Tuy với tuổi già sức yếu nhưng người đã không vì thế mà từ bỏ tâm huyết hoằng pháp độ sanh.
Năm 2013 được sợ đồng ý của Giáo Hội và Ni Bộ tỉnh nhà, Ni trưởng đã tổ chức trường hạ tại trú xứ Trung Thành để sách tấn Ni chúng tu tập trong 3 tháng an cư.
Sau bao năm cống hiến phụng sự cho Giáo Hội tỉnh nhà, trùng tu Tam Bảo và nuôi dạy đồ chúng kế thừa sự nghiệp truyền đăng, thân tứ đại đã hao mòn, bệnh duyên bức bách, Ni trưởng biết mình không còn trụ thế bao lâu nữa nên gọi đồ chúng dạy rằng: “Các vị phải luôn trau dồi thân tâm giữ giới hạnh cho thanh tịnh, dùng lòng từ bi và sức trí tuệ để nhiếp hóa chúng sanh, tiếp độ Ni chúng. Các vị phải sống đời trong sạch, tinh tấn tu hành, hiến trọn đời mình cho đạo Pháp và chúng sanh. Điều quan trọng nhất của sự tu tập là phải giữ lấy chánh niệm …!”
Thân tứ đại của Ni trưởng đã thuận theo định luật vô thường sinh diệt, Ni trưởng viên tịch vào ngày 30 tháng 6 năm Giáp Ngọ (nhằm ngày 26/07/2014), trụ thế 75 tuổi, hạ lạp 45 năm.
Nam mô Lâm Tế Chánh Tông Tứ Thập Tam Thế Trung Thành Tự húy thượng Đồng hạ Nhã tự Diệu Huyền, hiệu Tịnh Pháp Ni Trưởng Giác Linh tân viên tịch.
MÔN ĐỒ PHÁP QUYẾN
(soạn theo tư liệu ghi chép của Ni trưởng)